SARS CoV-2’nin yeni BQ1 ve BQ1.1 varyantları nedir?  Bu varyantların toplum sağlığını nasıl etkilemesi bekleniyor? 

ABD’de Temmuz ayından bu yana dolaşımdaki baskın suş olan Omicron BA5’ın BQ1, BQ1.1 olarak adlandırılan alt varyantlarına bağlı olgular geçtiğimiz Ekim ayından itibaren ABD’de giderek artmaya başlamıştır. Her iki alt varyantta da geçirilmiş enfeksiyon veya aşı yoluyla kazanılmış immünitenin koruyucu etkisini azaltan mutasyonlar söz konusu olmakla birlikte Fransa’dan elde edilen ön veriler bu varyantların olgu sayısında artışa yola açmakla birlikte hastaneye yatış ve ölüm oranlarında bir artışa yol açmadıkları yönündedir.

BQ1 ve BQ1.1 alt varyantlarındaki mutasyonlar tedavide kullanılan bazı antikor preparatlarının etkisiz hale gelmesine neden olmuştur. Antikor preparatları virüsün belli bir bölgesini hedeflediklerinden o bölgeyi etkileyen mutasyonlar sonucunda etkilerini kaybedebilirler.

Hafif -orta seyirli covid enfeksiyonunun tedavisinde erişkinlerde kullanılan Eli Lily Firması’nın bebtelovimab adlı preparatının BQ1 ve BQ1.1’karşı etkisiz olduğu saptanmıştır. Öte yandan Pfizer Firması’nın paxlovid isimli antikor preparatının etkinliğinin devam etmesinin beklendiği firma tarafından açıklanmıştır. Paxlovid, SARS CoV-2’nin replikasyonunda yani çoğalmak için kullandığı enzimini bloke ederek etki göstermektedir.

Booster aşılamanın yavaş ilerlediği, Covid-19 önlemlerinin gevşetildiği veya tamamen terk edildiği ABD’de BQ1 ve BQ1.1 varyantlarının toplumu nasıl etkileyeceği henüz öngörülememekle beraber BA4, BA5 ve orijinal virüsü hedefleyen Pfizer/BioNTec Firmaları’nın güncel booster aşısı ile elde edilen ön veriler, bu aşının yaşlı bireylerde Omicron alt varyantlarına karşı antikor yanıtını arttırdığını göstermektedir. 30 erişkin üzerinde yapılan bir klinik çalışmada güncel booster ile aşılamadan 1 ay sonrasında aşılananların kan örneklerinde BA4-BA5 varyantlarına karşı antikor düzeylerinin orjinal aşı ile booster sonrasında elde edilen yanıttan 4 kat fazla olduğu saptanmıştır. Bu antikor yanıtının BQ1 ve BQ1.1’e karşı koruyuculuk sağlayıp sağlamadığı henüz bilinmemekle birlikte bu iki alt varyantın BA5’e çok benzer olmaları nedeniyle güncel booster aşının bu yeni iki Omicron BA5 alt varyantına karşı da koruyuculuk sağlaması beklenilmektedir.

SARS CoV-2 virüsünün evrimine devam ettiği göz önünde bulundurulduğunda Düzen sağlık Grubu olarak ülkemizde henüz kullanımda olmayan güncel aşının en azından öncelikle yüksek riskli gruplar için bir an önce temin edilmesi, çocukluk yaş grubu aşılamasının 12 yaş altı için de açılması, test edilmeye devam edilmesi ve dizi analizi ile virüste meydana gelen değişimlerin takip edilmesi, güncel verilerin kamuoyu ve bilim çevreleri ile paylaşılması gerektiği düşüncesindeyiz.

Kaynak:

https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/what-are-new-bq1-bq11-coronavirus-variants-why-it-matters-2022-11-04/

Covid-19 da yeni varyantlar ve son durum kapsamlı 20 Ekim 2022 tarihli yazımıza https://www.duzen.com.tr/tr/art/13711/covid-19da-yeni-varyantlar-ve-son-durum linki aracılığı ile ulaşabilirsiniz